Wie bepaalt wat hip is?

Internet staat er bol van. Wat is hip? Wie is hip? En wie bepaalt wat hip is? Op talloze sites wordt zowel over het begrip 'hip' gespeculeerd als over de mysterieuze goeroes die het een gezicht geven. Ook op de redactie van FashionUnited kon men geen eenduidig antwoord geven op die vraag. Zijn het de ontwerpers, de moderedacteuren, de trendspotters, musici, filmsterren, reclamemensen? Of zijn wij het zelf? Zijn het de gewone mensen die de Kalverstraat afstruinen op een drukke zondagmiddag? Een blik op het wereldje dat 'hip' heet.

 

 

Het Begrip

Volgens John Leland, auteur van het boek "Hip: The History", vindt het woord 'hip' zijn oorsprong in de West Afrikaanse cultuur, waar het Wolof werkwoord 'hipi' 'zien' betekent. Het woord waaide, met de slavenhandel, in de zeventiende eeuw over naar het Westen. Tegenwoordig betekent het dat je meer weet dan je zou moeten weten en verder ziet dan je neus lang is, aldus Leland. Het komt erop neer dat hip zijn vooral te maken heeft met het vermogen die dingen te zien, te aanvaarden en toe te passen die nog geen gemeengoed zijn. Als je dan ook nog anderen daarmee kunt beïnvloeden, dan ben je echt hip. Hip zijn kan dus worden aangeduid als het voorlopen op de tijd en daarmee mede het cultuurbeeld bepalen.

Hippe mensen staan dus open voor alles wat ongewoon en vernieuwend is. Het zijn vaak creatieve mensen die continu geprikkeld willen worden door nieuwe of vreemde tendensen. Meestal hebben zij ook een neus voor wat aanslaat bij een breder publiek en - niet geheel onbelangrijk - hebben zij toegang tot dat publiek via de media.

 

 

Fashionista's

Ontwerpers lijken almachtig. Zij zetten om de zes maanden weer een nieuw silhouet neer en bepalen of wijde rokken en de romantische look bijvoorbeeld helemaal 'hot' zijn. Hun creaties, en daarmee hun denkbeelden, hangen in de winkels en het publiek lijkt hieraan overgeleverd. Dat ontwerpers hun eigen collecties bepalen is onbetwist, maar hun inspiratie daarvoor is niet uit de lucht gegrepen. Velen van hen, onder wie grote namen als Karl Lagerfeld voor Chanel en John Galliano voor Christian Dior, beschikken over een uitgebreid archief waaruit zij ideeën kunnen putten. Zij geven er vervolgens een moderne draai aan en voilà, een nieuwe collectie is geboren. De beeldschone en peperdure couturecreaties worden vervolgens door celebrity's gedragen, die het een gezicht geven. En binnen de kortste keren liggen de namaak creaties alweer in de schappen. Grote modeketens als Zara verkopen de catwalkkopieën voor een habbekrats. Zo kan iedereen de hipste, allernieuwste outfits dragen totdat het volgende seizoen aanbreekt en het hele spel opnieuw begint.

 

Volgens freelance styliste Geke Hendriks - die voornamelijk de styling doet voor imagobrochures van merken als State of Art en Pall-Mall en dat ook heeft gedaan voor tijdschriften als Linda en Cosmopolitan - zijn het de individuele ontwerpers die, door hun persoonlijke visie te vertolken, de trends bepalen. "Men kijkt niet meer naar wat Parijs of Milaan dicteert, maar naar wat een specifiek ontwerper neerzet. Toonaangevende ontwerpers als Marc Jacobs en John Galliano hebben veel invloed op het modebeeld. Zij worden als grote voorbeelden gezien. Karl Lagerfeld is ook erg toonaangevend. Moet je zien wat hij voor H&M heeft gedaan. Dat kwam toch doordat hij als persoon zo'n invloed heeft. Tom Ford is momenteel niet aan een couturehuis verbonden, maar iedereen wacht vol spanning wat zijn volgende stap zal zijn. Je weet gewoon dat alles wat hij doet een enorme aanhang zal krijgen. Hij is hip." Inmiddels heeft Ford een overeenkomst met cosmeticagigant Estee Lauder gesloten om schoonheidsproducten te ontwikkelen, aanvankelijk onder de naam Tom Ford for Estee Lauder. Later zal hij zijn eigen lijn, Tom Ford, mogen ontwikkelen. Het bedrijf hoopt met zijn naam en gevoel voor stijl de trage verkoopcijfers te stimuleren. Dit geeft toch aan dat Ford een icoon is, zij het in de mode of in de cosmetica-industrie.

 

"hipheid wordt bepaald door individuen of kleine subculturen"

 

Anne Marie Commandeur, oprichtster en eigenaresse van het Stijlinstituut en Studio Commandeur - een bureau dat zich bezighoudt met forecasting in mode en design - gelooft ook dat hipheid bepaald wordt door individuen of kleine subculturen. "Ons bedrijf bepaalt niet wat hip is, maar kijkt naar wat de mode op termijn gaat doen. Daarbij gaat het natuurlijk om actualiteit in de mode en de materialen, maar hip kan het niet worden genoemd. Niet iedereen wil hip zijn. Veel mensen hechten meer waarde aan modieus zijn. Hip is iets kortstondigs. Neem de Uggs als voorbeeld. Ze werden door een kleine groep mensen - surfers - gedragen, maar zodra iedereen er mee liep was het niet hip meer. Iets is hip zolang het niet voor iedereen toegankelijk is." Volgens Commandeur zijn hipheid en commercie onlosmakelijk verbonden. "De vraag is natuurlijk wanneer een trend door de commercie gepusht wordt, of dat ook door de consument wordt opgepakt." Een toonaangevend ontwerper of een excentriek individu kan bijvoorbeeld met een concept komen dat zo enorm aanslaat dat de commercie het snel nadoet. Soms pushed de commercie, bijvoorbeeld met behulp van een slimme advertentiecampagne, wat hip is. Zolang de consument dit aanvaardt, wordt het product of idee als hip en vernieuwend ervaren.

 

 

Mooie mensen

De invloed van moderne stijliconen moet ook niet worden onderschat. Supermodel Kate Moss en actrices Sienna Miller en Kate Hudson kunnen verantwoordelijk worden geacht voor de hippie-chic koorts die momenteel door modeland raast. De winkels staan bol van de zigeunerrokken en cowboylaarzen waar de blonde Miller de voorkeur aan geeft. Afgelopen winter liepen de hipste vrouwen op Mukluks, de Indianen laarzen die als eerste door Kate Moss en Kate Hudson werden gedragen. Het is niet vreemd dat deze vrouwen, die zo'n eigenzinnige stijl bezitten, ons zo kunnen beïnvloeden. Zij zijn mooi, onafhankelijk en succesvol. Wie wil zich niet met hen vereenzelvigen?

Ook filmsterren en beroemdheden kunnen bepalen wat hip is. Wij zien ze in films of op de rode loper en willen er net zo volmaakt uitzien als zij. Maar hoe? Daar hebben de uitvinders van As Seen On Screen (tegenwoordig asos.com, red.) en de succesvolle Nederlandse versie 'Net als in de film'(netalsindefilm.nl) een antwoord op gevonden. Via deze websites kan men modemerken kopen die de sterren ook dragen of kledingstukken die daar op lijken. De Britse site doet het goed en werd al in 2000 door de Sunday Times uitgeroepen tot "Best Trendsetter". En steeds opnieuw wordt deze website voor prijzen genomineerd, hetgeen duidt op het belang dat de consument hecht aan wat celebrity's dragen.

 

"muziekstromingen zijn toonaangevend"

 

MTV generatie

Zowel Hendriks als freelance styliste Ellen Julianus - die voornamelijk voor televisie werkzaam is en o.m. de styling deed voor het succesvolle jeugdprogramma Fort Alpha - halen de muziekwereld aan als een belangrijke bron van inspiratie voor de mode. Volgens Hendriks zijn muziekstromingen zoals hip hop, R&B en vooral de sterren binnen die stromingen, toonaangevend. De blingbling cultuur van de hiphoppers zien we vooral bij tieners en twintigers terug. Hiphoppers en rappers hebben bijvoorbeeld de merkenmanie doen opleven. Na het zien van de videoclips op MTV of TMF liepen mensen te pronken met merktassen en petjes en veel stras. Uiterlijk vertoon was ineens hip, hetgeen al zeer opmerkelijk is in een calvinistisch land als het onze.

Madonna wordt al van oudsher als mode-icoon beschouwd. Van sexy tot spiritueel, als Madonna het draagt dan volgen hele volksstammen haar voorbeeld. Zelfs haar geloof, Kaballah, werd ineens een hippe trend.

Hendriks is van mening dat vooral de jongere garde door de muziek beïnvloed wordt en met name door de muzikanten die op dat moment populair zijn. Oudere generaties laten zich volgens haar meer inspireren door het werk van ontwerpers en hetgeen er in de bladen staat.

Niet iedereen gelooft dat het de modeontwerpers zijn die het straatbeeld bepalen. Volgens Julianus wordt het modebeeld juist door de straat zelf bepaald en worden de ontwerpers andersom beïnvloed door de jongerencultuur. Ook voor haar eigen inspiratie wendt Julianus zich tot het beeld op straat en vooral tot het jongere segment dat snel trends oppikt.

 

"uiteindelijk bepaalt de consument wat hip is"

 

Consument is koning

Dat er nooit één specifieke bron van hipheid bestaat mag duidelijk zijn. Hipheid wordt bepaald door wat er leeft in iedere hoek van deze aarde. Maar wat als een paal boven water staat is dat iets nooit als hip kan worden beschouwd wanneer de consument het niet aanvaardt. Dan is het gewoon een dure fout van de mode-industrie of een trend die onverstoord doorleeft in één van de vele subculturen. Totdat een ontwerper het jaren later weer probeert en nieuw leven inblaast. En wie weet is de consument er dan wel aan toe.

Voor de modebranche is het van belang zich te realiseren dat hipheid van korte duur is. Vaak is ook moeilijk te voorspellen wat het goed zal doen bij de consument, wanneer detaillisten een half jaar van te voren moeten inkopen. Het beste kan men zich tot de doelgroep wenden en goed kijken naar wat er zich binnen dat segment afspeelt. Het jonge publiek laat zich door de muziekwereld en de televisie inspireren, terwijl de ouderen onder ons vooral een voorbeeld nemen aan wat verschillende modeontwerpers creeëren en wat in de modebladen staat. Luister vooral naar wat de klanten zeggen, naar hun kritiek en hun behoeftes. Want uiteindelijk bepaalt de consument wat hip is.